زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

قتادة بن دعامه (دائرة‌المعارف‌مؤلفان‌اسلامی)






ابوخطاب قتادة بن دعامة سدوسی (۶۰-۱۱۷ق)، از تابعان، ادیبان، فقیهان، مفسران، نسب‌شناسان، شاعران و محدثان قرن دوم هجری قمری در بصره بود.


۱ - معرفی اجمالی



ابوخطاب قتادة بن دعامة بن عزیز بن عمر سدوسی بصری، در سال ۶۰ق در حالی که نابینا بوده، در بادیه به دنیا آمد و علوم قرائت را نزد اساتیدی چون حسن بصری و ابن سیرین فراگرفت. از افرادی چون عبدالله بن سرجس، انس بن مالک و دیگران حدیث نقل می‌کرد. اوزاعی، حماد بن سلمه و دیگران از او حدیث نقل می‌کردند. او یکی از بزرگان تابعین و عالم مردم بصره بود و در علوم مختلف از جمله ادبیات عرب، غریبه، انساب، تفسیر، فقه، حدیث، لغت و شعر تبحر داشت. او دارای حافظه عجیبی بود و همین که صحیفه جابر بن عبدالله را برای او قرائت کردند، آن را حفظ نمود. ایشان متهم به قدری بود، ولی برخی گویند که ابتدا قائل به قدر بود، ولی سپس منصرف شد.

۲ - وفات



وی سرانجام در سال ۱۱۷ یا ۱۱۸ق بر اثر بیماری طاعون در شهر واسط یا بصره درگذشت.

۳ - کتاب



اثر قتاده تفسیر می‌باشد.

۴ - پانویس


 
۱. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۴، ص۸۵.    
۲. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۲۳۳.    
۳. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۷، ص۴۵۳.    
۴. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۲۳۳.    
۵. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۴، ص۸۵.    
۶. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۷، ص۴۵۵.    
۷. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۲۳۳.    
۸. ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۲۳۱.    
۹. ابن ابی حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۷، ص۱۳۳.    
۱۰. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۲۳۳.    
۱۱. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۴۵۶.    
۱۲. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۴۲۷.    
۱۳. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۷، ص۱۸۴.    
۱۴. بخاری، محمد بن اسماعیل، التاریخ الکبیر، ج۷، ص۱۸۵.    
۱۵. ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۳۸۵.    
۱۶. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۹، ص۳۱۳.    
۱۷. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۲، ص۸۰.    
۱۸. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۱۸۹.    


۵ - منبع



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۲۵، برگرفته از مقاله «قتاده سدوسی».






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.